Nghi vấn và giải đáp nghi vấn, mấy vấn đề cần được quan tâm

Để tôn giáo được tồn tại và phát triển thì phải gắn liền với yếu tố khế lý, khế cơ. Phật giáo Hoà Hảo một nền đạo do Đức Huỳnh Giáo Chủ khai sáng, trên thuận với giáo lý vô vi chân truyền của Phật Tổ, dưới hòa hợp với trình độ cơ cảm của nhân sinh nên bất kỳ điều kiện sống nào, hoàn cảnh nào nền đạo cũng được phát triển rực rỡ. Để chóng đạt mục đích trên đường hoằng pháp lợi sinh, Đức Huỳnh Giáo Chủ khi thì giác ngộ chúng sanh bằng những phương tiện trị bệnh, thuyết pháp, sáng tác sấm thi, lúc thì độ đời bằng cách trả lời phỏng vấn trực tiếp của các thức giả hoặc đáp họa bằng những vần thơ chứa đựng chân lý nhiệm mầu.

I- Nghi vấn và giải đáp nghi vấn là nét PTGL đặc trưng của nền đạo.

Có thể nói những bài xướng và họa trong Sấm giảng Thi văn là một hình thức nghi vấn và giải đáp nghi vấn mà Đức Huỳnh Giáo Chủ đã áp dụng hồi năm xưa. Đây là nét đặc thù của nền đạo canh tân, phù hợp với xã hội đương đại vừa đáp ứng lòng mong muốn khát khao cho những thiện căn “quay về cội phúc đường chân đạo” vừa hiển bày chân lý thâm huyền quảng huợt mà Ngài đã áp dụng trên lộ trình thuyết pháp độ sinh.

Từ những bậc túc nho cho đến những nhà trí thức y, bác sĩ đặt câu hỏi với nhiều hình thức và nội dung khác nhau, Đức Huỳnh Giáo Chủ thấu hiểu nỗi lòng ưu tư của những người đến Ngài nghi vấn, và Ngài đã trả lời bằng hai cách viết và nói, đặc biệt là Ngài họa đáp đều đúng ý định thử thách của các ông, nên đã làm cho các ông vừa ngạc nhiên vừa thán phục. Trường hợp sau đây là minh chứng điển hình: Lúc Ngài được an trí tại nhà thương Chợ Quán (Sài Gòn), y sĩ Trần Văn Tâm qua cuộc trắc nghiệm kiến thức Phật đạo với Đức Thầy, ông đem những điều ông đã đọc về đạo Phật qua sách vở của các tác giả Việt và Pháp, để thảo luận, thì được Đức Thầy giải đáp một cách thông suốt. Từ đó ông không nghĩ đây là một người điên, mà bắt đầu khâm phục, xem vị Giáo chủ như một thiên tài, và đem lòng kính ngưỡng quy y theo đạo Phật giáo Hòa Hảo. Một lần khác nhà báo Hồn Quyên thắc mắc và đặt vấn đề: Xin ông cho tôi biết đời sống ở bưng biền có ảnh hưởng chi tới sự hành Đạo của ông chăng? Đức Thầy trả lời: “Với sự hành đạo của tôi cảnh sống nào tôi cũng có thể sống được. Cái hành đạo đúng theo ý tưởng xác thực của nó là làm thế nào phát hiện được những đức tánh cao cả và thực hành trên thiệt tế bằng mọi biện pháp để đem lại cái phước lợi cho toàn thể chúng sanh thì đó là sự thỏa mãn trong đời hành đạo của mình, chớ những sự tùy tiện về vật chất đối với tôi, không có nghĩa lý gì hết”.

Có thể nói nghi vấn và giải đáp nghi vấn Đức Thầy đã khéo vận dụng có hiệu quả và thuyết phục nhiều giới qua từng giai đoạn, từ giới nông dân cần cù chất phác cho đến tầng lớp trí thức nho học uyên thâm đã được chuyển tâm, mở trí, nhận thức đạo lý để rồi hình thành cho mình một nhân cách sống nhằm vươn tới cái chân thiện mỹ, mang lại lợi lạc cho bản thân, gia đình và xã hội.

“Sớm thức tỉnh tâm tầm đạo chánh,

Sau nầy về Phật với ngôi Tiên.

Lập thân giúp thế nên công quả,

Muôn kiếp danh hiền sách vẫn biên.”  

Tiếp nối sự nghiệp hoằng pháp lợi sinh của Đức Huỳnh Giáo Chủ, trong dòng chảy không ngừng của thời gian, nghi vấn và giải đáp nghi vấn được kế thừa và phát triển qua nhiều thế hệ tín đồ đã nỗ lực phấn đấu, vừa nghiên cứu, rèn luyện, học tập vừa đảm trách vai trò truyền bá giáo pháp học Phật tu Nhân.   

 

Chính vì nghi vấn và giải đáp nghi vấn là phương pháp hữu hiệu, tạo được sinh khí ấm áp nên trở thành phong trào được đông đảo tín đồ đồng tình hưởng ứng. Vì thế mà nền đạo đã lan tỏa và truyền bá sâu rộng từ thành thị đến nông thôn, vùng Đồng bằng sông Cửu Long lúc bấy giờ.

II- Nghi vấn và giải đáp nghi vấn, vấn đề cần được quan tâm:      

Như chúng ta đều hiểu PGHH là nền đạo vị nhân sinh, giáo lý “học Phật tu Nhân” được ứng dụng trong đời sống, luôn tùy duyên, tùy hoàn cảnh để làm thế nào đem lại cho đời cho đạo những giá trị vật chất và tinh thần đáng kể.

Trên thực tế, tín đồ PGHH là nông dân cần cù siêng năng một nắng hai sương, luôn cần kiệm sốt sắng lo làm ăn và lo tu hiền chơn chất, nên thời gian và điều kiện để đầu tư kiến thức, nghiên cứu về giáo lý vẫn còn hạn chế, chưa đồng bộ, những pháp môn tu thiền, tu tịnh, tu phước, tu huệ, những cao từ ẩn ngữ, những ý nghĩa sâu sắc tiềm ẩn trong lời dạy của Đức Thầy tôn kính vẫn còn một số người chưa hiểu được lý nghĩa nên có nhiều điều muốn hỏi.

Trước nhu cầu đó, thời gian qua BTS.TƯ có đề ra chương trình nghi vấn và giải đáp những điều còn thắc mắc, chưa rõ sau khi đồng đạo nghe qua đề tài thuyết giảng - tạm gọi tắt là nghi vấn và giải đáp nghi vấn theo nghĩa hẹp trong phạm vi trách nhiệm của giáo lý viên được phân công. Tuy là giai đoạn “vạn sự khởi đầu nan”, song khi áp dụng vào nó đã mang lại hiệu quả rất lớn, làm cho môi trường phổ truyền giáo lý thêm sinh động. Như luồng gió mát thổi vào làm phát triển công tác đạo sự truyền bá giáo lý từng địa phương, đáp ứng được tâm tư nguyện vọng của bà con tín đồ. Đối với giáo lý viên thì đây la cơ hội để nghiên cứu và bồi dưỡng thêm kiến thức, kỹ năng chuyên môn nhằm đem hết sở trường để xiển dương chánh pháp của Đức Tôn Sư:              

 

“Hiệp cùng nhau truyền bá kinh lành,

Làm cho đời hiểu rõ thinh danh.

Công đức Phật từ bi vô lượng.”  

Trong thời gian qua, Ban Phổ truyền giáo lý Ban Trị sự Trung ương có văn bản hướng dẫn về nghi vấn và giải đáp nghi vấn rất cụ thể đã đem lại kết quả khả quan. Tuy nhiên, trước nhu cầu của thời đại hiện nay rất cần được sự quan tâm hơn nữa của Ban Trị sự Trung ương và các cấp các ngành, để công tác trả lời nghi vấn phát triển thêm hơn.

Từ những cơ sở như trên, ta có thể kết luận rằng nghi vấn và giải đáp nghi vấn mang lợi ích thiết thực, nó như món ăn tinh thần không thể thiếu đối với nhiều người.

Trên đây là một số nhận định bằng tấm lòng thành kính, thiết tha mong muốn cho công tác nghi vấn và giải đáp nghi vấn được phát triển để cùng góp phần xây dựng cuộc sống tốt đời đẹp đạo.

Nguyễn Văn Hiếu

Tạp chí Hương Sen 26

Nguồn: phatgiaohoahao.org.vn